ภาพแปะฟ้าเมืองคอน-เหลียวหลังแลรอย พระธาตุเมืองคอนดอนพระ ตอน2/2

20.เจดีย์สวรรค์ อนุสาวรีย์ยอดยักรบพระยารามราชท้ายน้ำ ขุนพลเมืองคอน

21.สถูปเจดีย์หินหกเหลี่ยม,เจดีย์ดำหรือเจดีย์หินเขียว(เจดีย์ศิลาจากเมืองจีน)

เมือออกจากพระวิหารหลวงแล้วเดินไปทางขวามือจะเจอสถูปเจดีย์องค์หนึ่ง สร้งด้วยหินสลักจากเมืองจีน มีลักษณะ 6 เหลี่ยม สร้งด้วยศิลาสำเร็จรูป นำมาประกอบเป็นองค์ เจดีย์องค์นี้ไม่มีหลักฐานแน่ชัดว่าเป็นสถูปเจดีย์ของใคร แต่ชาวนครเชื่อว่าเป็นเจดีย์พระเจ้าตามสินมหาราช แต่เดิมเจดีย์องค์นี้ประดิษฐานอยู่ที่หน้าพระวิหารหลวงและได้ย้ายมาอยู่ที่ปัจจุบัน

22.พระวิหารหลวงหรือพระอุโบสถ์

ตามตำนานว่าพระศรีมหาราชาเป็นผู้สร้างแต่บางตำนานว่าพระยาหงษาวดี ซึางมาสำเภาแตกกลางทะเลหน้าหาดทรายแก้ว แต่ไม่สำเร็จ ภายหลังมีพราหมณ์และผู้อื่นทำต่อๆมา มีความยาว 29 วา 1 ศอก 5 นิ้ว กว่า 7 วา 1 นิ้ว สูง 12วา 3 ศอก 5 นิ้ว มีเสาชั้นนอก 40 ต้น เสาชั้นใน 24 ต้น มีห้อง 13 ห้อง หน้าต่าง 22 ช่อง ประตูด้านหน้า 3 ประตู ประตูด้านหลัง 2 ประตู บนเพดาลแกะเป็นกนกลวดลายไทยปิดทอง มีด้วงดาวแฉกรัศมี ระหว่างกลางพระวิหารมีอาสน์ก่อด้วยอิฐปูน รูปบนอาสน์มีพระนั้ง 6 องค์ ยืน 10 องค์ มีพระประธานนังมารวิชัย ชื่อว่า”พระศรกยมุนีศรีธรรมราช” หน้าตักกว้าง 3 วา 1 ศอก 12 นิ้ว สูง 5 วา เป็นพระพุทธรูปที่งามมากที่สุดองค์หนึ่ง

ณ.หาดทรายแ้ก้วแห่งนี้ สำหรับการที่ชาวพุทธทั้งไทยและเทศที่จะเก็บภาพความทรงจำเพื่อบูชา เป็นสถานที่ที่ถ่ายภาพมากที่สุด ณ หาดทรายแก้วแห่งนี้

ภาพอดีตเมืองคอน-บริเวณหาดทรายแก้วที่ประดิษฐานพระบรมธาตุเจดีย์  ภาพจาก www.facebook.com/watbuppharam(วัดบุปผาราม)

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพบริเวณหาดทรายแก้วที่ประดิษฐานพระบรมธาตุเจดีย์(ด้านทิศใต้ของพระวิหารธรรมศาลา) ภาพอดีตถ่ายเมือ พ.ศ.2513 ภาพจากคุณสถาพร พฤกษะศรี 

ภาพอดีตเมืองคอน-ข้าราชการตำรวจนำทีมโดยท่านขุนพันธ์ ภาพจาก   ภาพปัจจุบันถ่ายเมื่อ พ.ศ.2556

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพบริเวณหาดทรายแก้วที่ประดิษฐานพระบรมธาตุเจดีย์โดยคณะครู โรงเรียนปากพนังและงานอุปสมบท ภาพอดีตถ่ายเมือ พ.ศ.2513/2502/2513 ภาพจากคุณสถาพร พฤกษะศรี

ภาพเก่า…เล่าอดีต… คนสมัยเก่านี่หล่อจริงๆ อย่างเช่นภาพนี้ เป็นภาพเก่า จากคุณ ดวงไหม ซึ่งเป็นแฟนเพจ… เป็นภาพคุณพ่อ ในวัยหนุ่ม เป็นคนสงขลา (แต่ภาพนี้ถ่ายที่ จ.นครศรีธรรมราช)….คุณดวงไหมเล่าให้ฟังว่าคุณพ่อเคยถูกดึงตัวไปประกบถ่ายรูปคู่กับ พระเอกตลอดการ คุณ มิตร ชัยบัญชา มาแล้ว(แต่เสียดายที่รูปถ่ายหายไปตอนย้ายบ้าน)…จากการค้นข้อมูล หนังไทยที่ว่า น่าจะเป็นเรื่อง ชุมทางหาดใหญ่ ซึ่งมาถ่ายทำที่สงขลา – หาดใหญ่ เมื่อปี 2508 ครับ… เครดิตภาพ คุณ Duangmai Adul

ภาพอดีตเมืองคอน -ดาราภาพยนต์ มาแสดงแฟชั่นโชว์ งานสงกรานต์ประจำปี 2513 ภาพจากสารนครศรีธรรมราช

กว่าจะกลายมาเป็นศูนย์กลางพระพุทธศาสนาเถรวาทลังกาวงศ์ในคาบสมุทธภาคใต้นั้น ผ่านขั้นตอนด้วยอย่างมุ่งมั่นและศรัทธา

เพื่อเป็นอนุสรณ์เตือนสติให้ระลึกถึง”"ความไม่เที่ยงของสรรพสิ่ง”"และสัจธรรมที่”บรมศาสดา”ทรงค้นคว้า ทรงพบและนำมาสั่งสอนเพื่อความ”"หลุดพ้นจากวัฏฏสงสาร”" เพื่อให้รู้ว่า ณ หาดทรายแก้วและเมือง 12 นักษัตร แห่งนี้เป็นดินแดนที่มี”อริยะบุคคล” พร้อมความรุ่งเรืองของพระศาสนาท่ี่พระบรมศาสดาทรงสั่งสอนและนำมาปฏิบัติจนรู้แจ้ง จนสามารถนำคำสอนที่บรรลุธรรมมาเป็นเพลงร้องเรือเพื่อในเด็กๆนอน

“มะพร้าวนาฬิเกร์ ต้นเดียวโนเน กลางทะเลขี้ผึ้ง ฝนตกไม่ต้อง ฟ้าร้องไม่ถึง กลางทะเลขี้ผึ้ง ถึงได้แต่ผู้พ้นบุญ”

เหล่าพุทธบริษัทสี่ทุกหมู่เหล่า รวมทั้งเมืองใน 12 นักษัตร มีความตั้งมั่น มีแรงศรัทธาอันแรงกล้าจึงได้สร้างพระเจดีย์เป็นสัญญาลักษณ์แทนองค์พระศาลดาพร้อมทั้งบรรจุพระทันตธาตุเป็นอนุสติ แก่ปวงชน และพุทธบริษัทสี่  โดยนำหลักธรรม คำสั่งสอนของพุทธองค์ สร้างเป็นพระเจดีย์ประกอบ ปริศนาทางธรรม เป็นแนวทางปฏิบัติเพื่อความหลุดพ้นหรือการสืบทอดคติความเชื่อทางพระพุทธศาสนาเป็นอนุสติถึง”พุทธนิพพาน”ของพระองค์  

ขอขอบคุณข้อมูลภาพจาก บทความของ ผศ.ฉัตรชัย ศุกระกาญจน์ นสพ.รักบ้านเกิด มอบให้โดยร้าน “ PLUG & PLAY “ คุณสายัณห์  ยรรยงนิเวศ(ป๋อง โฟโต้)และหอจดหมายเหตุท่านพุทธทาส อินทปัญโญ คุณศุภชัย(หนึ่ง) แซ่ปุงและ WWW.YOUTUBE.COM

การสร้างพระบรมธาตุเจดีย์แสดงออกถึงอัจฉริยภาพอันสูงส่งของมนุษย์(อาจารย์ชาลี ศิลปรัศมี)มีระยะการสร้างมีรายละเอียดดังนี้

1.การสร้างครั้งที่ 1 พ.ศ.854 โดยกษัตริย์ลังกาสร้างโดยให้พระทนธกุมารและนางเหมชลาเป็นผู้อัญเชิญพระบรมธาตุ ณ ที่เดิมโดยใช้ขันทองรับผอบอีกที่หนึ่งแล้วก่อสร้างเจดีย์องค์เล็กแล้ว “เสก”การภาพยนต์ได้คุ้มกัน

2.การสร้างครั้งที่ 2 พ.ศ.1098 โดยพญาศรีธรรมโศกราช ขุดขึ้นมาสร้างเจดีย์ใหญ่ประดิษฐาน ได้สร้างเมืองนครศรีธรรมราช ชื่อว่า”นครศรีธรรมราชมหานคร”และสั่งให้ทำอิฐ ทำปูนก่อพระบรมธาตูเจดีย์”

3.การสร้างครั้งที่ 3 พ.ศ.1325 โดยพระเจ้าศรีวิชัยหรือวิษณทึ่ 2 

3.การสร้างครั้งที่ 3 พ.ศ.1650-1850  โดยพระศรีธรรมโศกราช(พระเจ้าจันทรภานุ)ทรงสร้างให้เป็นไปตามแบบทรงลังกา โดยก่อสถูปแบบลังกาครอบเจดีย์องค์เดิมดังที่เห็นในปัจจุบันเป็นยุคที่รุ่งเรืองที่สุด ในรัชสมัยของพระศรีธรรมโศกราชจันทรภาณุ ซึ่งสมบูรณ์ทั้งกำลังทรัพย์และกำลังคน “”พระบรมธาตุเจดีย์และสิ่งปลูกสร้างในเขตพุทธาวาสคงจบบริบูรณ์สวยงามที่สุด โดยเฉพาะอย่างยิ่งพระบรมธาตุเจดีย์ที่ บรรจุพระบรมสารีริกธาตุของพระบรมศาสดา”"

            สรรพสิงทุกอย่างในโลกนี้ โดยหลักการของสัจจธรรมแล้วจะต้องไปตามกฏไตรลักษณ์ คืออนิจจัง ทุกขัง อนัตตา มีการเกิดขึ้น มีความไม่เที่ยงแท้ต้องตั้งอยู่และดับไป มีความเสื่อมอยู่เนืองๆ ตลอดเวลาไม่เว้นแม้แต่สิ่งใดรวมไปถึง”จักรวาล”

            สิ่งสำคัญที่สุดเช่นพระบรมธาตุเจดีย์ ก็หนีไม่พ้นกฎ”ไตรลักษณ์”  เมื่อเกิดขึ้นแล้ว ตั้งอยู่แล้วย่อมดับไป เสือมสลายไป มีสภาพเสื่อมผุ พังไป เป็นธรรมดา ทุกยุคทุคสมัยจึงต้องมีการบำรุง บูรณะเพื่อสืบทอดอายุพระศาสนา เพื่อเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวของจิตใจ จึงต้องมีสิ่งเตือนใจ  เป็นสัญญาลักษณ์และสืบสานโบราณสถานแห่งนั้คงไว้ไปชั่วลูกชั่วหลาน

ภาพอดีตเมืองคอน ภาพจากตำนานของคุณอภิชาติ ธีระจารุวรรณ

การบูรณะสมัยตามพรลิงค์

การบูรณะสมัยศรีวิชัย

ช่วงสมัย พ.ศ.1700-1800 พระเจ้าจันทรภาณุ ได้บูรณะเสริมสร้างให้เป็นไปตามรูปแบบลังกาและได้กำหนดในบริเวณรอบๆองค์พระบรมธาตุเจดีย์ไว้ แต่ยังไม่เสร็จสมบูรณ์เหมือนปัจจุบัน

1.พ่อขุนรามคำแหงมหาราช ประมาณ พ.ศ.1815-1865  มีพระบรมราชโองการให้นายศรีธนู มาเป็นเจ้าเมืองให้เอาทองแดงหล่อยอดพระมหาเจดีย์ ปิดทองคำเต็มยอด และต่อมาให้นายสามจอมราชหงษ์ สร้างพระวิหารคต

สมัยพระบาทสมเด้จพระรามาธิบดีที่ 1 ยอดพระบรมธาาตุเจดีย์หักทลายลงมาจนถึงฐานพระทักษิณ

 สมัยสมเด็จพระเอกาทศรถ พ.ศ.2155 พ.ศ.2159  มีการซ่อมแผ่นทองที่ปลียอดพระบรมธาตุ

 สมัยสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง พงศ.2190  ยอดพระบรมธาตุเจดีย์ได้ชำรุดหักลงและไดีมีการซ่อมสร้างขึ้นมาใหม่

ในรัชสมัยพระเพทราชา ราว พ.ศ.2224 ซ่อมพระวิหารทับเกษตรและวิหานต่างๆที่ชำรุด สร้างพระพุทธรูปนั่งสัมฤทธิ์ปางมารวิชัย 1 องค์

 รัชสมัยพระเจ้าบรมโกศ โปรดให้ซ่อมแซมทั่วไป ซ่อมประยุกต์ศิลป์ภาพปูนปั้นพุทธประวัติตอนสำคัญคือออกบรรพชาในพระวิหารพระทรงม้า

รัชกาลพระเจ้ากรุงธนบุรี โปรดให้ซ่อมพระวิหารทับเกษตร ก่ออิฐถมทรายรอบพระมหาเจดีย์ ยกพื้นสูงประมาณ 75 ซม.กว้าง 1 เมตร ชาวเมืองเรียกว่า”"ทางพระเจ้าตาก”"

ประมาณ พ.ศ.2435 โดยการนำของท่านปาน(พระครูเทพมุนีสุวรรณถูปาภิบาล  เป็นการบูรณะที่ชาวพุทธศาสนิกชนทุกชั้นทุกแห่งหนในภาคใต้ร่วมมือร่วมแรงกายออกกำลังทรัพย์ กำลังความคิดจนสำเร็จและรัชกาลที่ 5เสด็จมาทรงกระทำพิธีสมโภชพระบรมธาตุเจดีย์และยกช่อฟ้าพระวิหารหลวงและท่านปานได้บูรณะถาวรวัตถุในวัดพระบรมธาตุอีกหลายประการในปี พ.ศ.2438

และหลังจากนั้นมีการซ่อมและบูรณะพระบรมธาตุเจดีย์หลายครั้ง

พ.ศ.2530 ซ่อมกลีบบัวทองคำที่ฉีกขาดเปราะบาง พระเจ้าอยู่หัวทรงพรกรุณาโปรดเกล้าฯให้สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชเสด็๗พระราชดำเนินแทนพระองค์อัญเชิญกลีบบัวทองขึ้นประดิษฐ์ฐานบนองค์พระบรมธาตุเจดีย์

ภาพการบูรณะกลีบบัวทองคำ พระบรมธาตุเจดีย์นครศรีธรรมราช สิ้นสุดครึ่งแรกตามแผนงาน กรมศิลปากร กระทรวงศึกษาธิการ และ www.pantip.com

พ.ศ.2534-2535 การบูรณะองค์พระบรมธาตุเจดีย์ 

พ.ศ.2537-2538 บูรณะปลียอดทองคำพระบรมธาตุเจดีย์และเสริมความมั่นคงปูนแกนในปลียอด สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เป็นองค์ประธาน

ท้ายที่สุด

             ในนามของคณะผู้จัดทำ ประกอบด้วย ผู้มอบภาพเพื่อเผยแพร่,ภาพและข้อมูลที่ผู้เขียนนำมาจากเวปเพจและจากสถานที่ต่างๆ พร้อมทั้งผู้ให้ข้อมูลจากเอกสาร,บุคคลที่นำมาเผยแพร่ ความเป็นอดีตของพระบรมธาตุเจดีย์ เพื่อเป็น“”พุทธบูชา”"ต่อพระบรมธาตุขององค์พระศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้า 

            ขออุทิศ บุญ กุศล ให้แก่ มารดา บิดา ปู่ ย่า ตา ยาย ครูบาอาจารย์และบรรพบุรุษผู้ก่อสร้างและบูรณะพระบรมธาตุเจดีย์ รวมถึงคณะผู้จัดทำที่มีความตั้งใจ อุทิศแรงกาย แรงใจเพื่อการเผยแพร่

            ขอให้สำเร็จสมบัติสามประการ คือ มนุษยสมบัติแลสวรรคสมบัติ มีพระนิพพานสมบัติเป็นที่สุด ตามประเพณีพระอริยเจ้า แต่ก่อนนั้นแล

ในนามของคณะผู้จัดทำ  

   นายโกมล พันธรังษีและครอบครัว”พันธรังษี”