จากหลักฐาน ที่มีร่องรอยที่ได้รับเอาพระพุทธศาสนาของกรุงธรรมราชปุระ(นครศรีธรรมราชโบราณ) ได้รับเอาคำสังสอนเกี่ยวกับพระพุทธศาสนา ราวประมาณ พ.ศ.273 โดยพระเจ้าอโศกมหาราชแห่งประเทศอินเดีย ได้ส่งพระธรรมทูตสองพี่น้อง มีพระอุตตรเถระ กับพระโสณะเถระ เป็นหัวหน้าการเผยแพร่ศาสนาพุทธมาถึงกรุงธรรมราชปุระ และค่อยๆหยี่งรากลงลึก ยุคทองของพุทธศานาในช่วง พุทธศตวรรษที่ 10 – 18 และยังคงความรุ่งเรืองมาจนถึงปัจจุบัน   และหลักฐานที่สำคัญที่แสดงถึงความเจริญ/ความศรัทธาสูงสุดทางพระพุทธศานาของกรุงธรรมปุระคือการสร้างพระเจดีย์เพื่อครอบพระทันธาตุ(พระเขี้วแก้ว กรามซ้ายบน) ณ.บริเวณหาดทรายแก้ว โดยมีเมืองทางพุทธศานาจำนวน 12 เมือง...

                  ภาพจากหนังสือประเพณีของจังหวัดนครศรีธรรมราชของคุณดิเรก พรตตะเสน            จากการที่หน่วยงานต่าง/คณะบุคคล/บุคคลต่างๆของเมืองคอนได้สืบค้น ค้นคว้าเพื่อมาซึ่งความเป็นมาของตำนาน"ประเพณีแห่ผ้าขึ้นธาตุ"โดยสืบค้นจากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ สิ่งของจากสถานที่ต่างๆตามประเพณีที่สืบต่อกันมาและสถานที่ตามตำนาน เพื่อที่จะให้"ชาวเมืองคอนรู้จักตัวเอง รู้จักประเพณีของตัวเองมีความเป็นมาอย่างไร สืบต่อก้นอย่างไร เป็นสิ่งที่มีความภาคภูมิใจแค่ไหนในความเป็น"เมืองคอน"" สิ่งที่ยืนยันถึงได้โดยเกิดขึ้นในสมัยของพญาศรีธรรมโศกราช ทรงปกครองเมืองนครศรีธรรมราช...

ภาพวาดพระเจ้าอยู่หัว”ทรงพระเจริญ”ของเด็กหญิงศรีรัตน์ พันธรังษี              ในวาระโอกาสอันเป็นมหามงคล วันที่ 5 ธันวาคม 2555 เวียนมาถึงอีกวาระหนึ่ง  ชาว“เมืองคอน” ซึ่งได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระองค์ท่าน โดยพระองค์เสด็จเยี่ยมพสกนิกรชาว”เมืองคอน”ไม่ตำ่กว่า 16 ครั้ง ตั้งแต่ปีพุทธศักราช 2501-พุทธศักราช 2533 และเวป”เมืองคอน.com”ได้นำเสนอพระจริยวัตรของพระองค์ท่านแก่ชาวเมืองคอน และเพื่อเป็นเครื่องเตือนใจอาณาประชาราชชาวเมืองคอนซึ่งอยู๋ใต้พระบรมโพธิสมภารอันร่มเย็นระลึกในพระมหากรุณาธิคุณอันล้นเกล้่าล้นกระหม่อม และความจงรักภักดีต่อพระองค์ท่าน โอกาสนี้เวป“เมืองคอน.COM” จึงขออัญเชิญพระบรมฉายาลักษณ์และพระบรมฉายาสาทิสลักษณ์...

ภาพวาดต้อนรับงานบุญสารทเดือนสิบจากคุณแนบ ทิชินพงศ์  ปี พ.ศ.2510 จากที่ระลึกงานเดือนสิบ 27 กย.-6 ตค.2510 จากอาจารย์นะมา โสภาพงศ์ อดีตอาจารย์โรงเรียนเบญจมราชูทิศ ภาพจากสารนครศรีธรรมราช ฉบับกันยายน 2538           เมืองคอนมีประวัติสืบย้อนหลังไปได้เป็นพันปี เคยเป็นเมืองเอกที่มัี่งคั้งสมบูรณ์ด้วยทรัีพยากร เคยแข็งแกร่งที่สุดด้วยอำนาจและเคยรุ่งเรืองที่สุดด้วยศิลปะ วัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมและประเพณีอันก่อกำเนิดจากพุทธศาสนาและพราหมณ์ จึงกลายเป็นแม่บททางวัฒนธรรมไทยหลายแขนงจนถึงปัจจุบัน           ประเพณีงานบุญสารทเืดือนสิบก็เป็นอีกแขนงหนึ่งมาแต่โบราณ ที่ชาวเมืองคอนคงรักษาไว้อย่างมั่นคงแสดงออกถึงความกตัญญูรู้คุณความเป็นอันหนึ่ง อันเดียวกันความรัก...

                พระพุทธสิหิงค์ เป็นพระพุทธรูปที่กษัตริย์ลังกาได้สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ.๗๐๐ ได้อัญเชิญเข้ามาสู่ประเทศไทยสมัยพญาศรีธรรมาโศกราช พ.ศ.1098 (จากหนังสือประวัติศาสตร์เมืองนครศรีธรรมราช ในโอกาสสำคัญครบรอบวันเกิดของ คุณพ่อสมัคร พฤกษ์เสถียร"ครบรอบ 79 ปี หน้า 80  ต้นฉบับได้รับจากคุณครูน้อม อุปรมัย พิมพ์เมื่อ 7 กค.2550) เป็นพระพุทธรูปเก่าแก่คู่บ้านคู่เมืองนครศรีธรรมราช เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย ขัดสมาธิเพชร แบบขนมต้ม มีพระพักตร์กลม อมยิ้ม พระอุระอวบอ้วน หล่อด้วยสัมฤทธ์ ปิดทอง หน้าตักกว้าง ๑๔ นิ้ว สูง ๑๖.๘ นิ้ว นับเป็นพระพุทธรูปสำคัญ คู่บ้านคู่เมืองมาแต่โบราณกาล ประดิษฐานอยู่ในบุษบกไม้ ณ หอพระ ระหว่างศาลกับศาลากลางจังหวัดนครศรีธรรมราช...

ขอเชิญชาวพุทธทั้งไทยและเทศร่วมฉลอง-แห่ผ้่าขึ้นธาตุนานาชาติ ในวโรกาสที่พระพุทธองค์ทรงตรัสรู้ธรรมด้วยพระองค์เอง ประกาศและสั่งสอนธรรมแก่บริษัทสี่ ยืนยาวมาถึง 2,600 ปี  และร่วมสืบสานประเพณีการกวนข้าวยาคู แห่ผ้าขึ้นธาตุ เป็นประเพณีอันยิ่งใหญ่ของเมืองคอน ที่สืบทอดมาเป็นเวลานาน จากพระเจ้าศรีธรรมาโศกราช เมื่อ ปี 1773 สู่รุ่นปัจจุบัน ปี 2555 และเพื่อรุ่นต่อๆไป ประวัติผ้าพระบฏ            ในสมัยที่พระเจ้าศรีธรรมโศกราชเป็นกษัตริย์ครองเมืองตามพรลิงค์อยู่นั้น ได้มีการบูรณะปฏิสังขรณ์พระบรมธาตุเจดีย์ ครั้งใหญ่และแล้วเสร็จในปี พ.ศ.1773 ขณะเตรียมสมโภชพระบรมธาตุอยู่นั้น ชาวปากพนังมากราบทูลว่า...