ภาพแปะฟ้ามืองคอน ช่วงหอพระอิศวร หอพระนารายณ์

          เป็นสถานที่ ที่มีสำคัญเกี่ยวกับ “ร่องรอยอดีต” เป็นจุดที่มี“แหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์” ที่นำไปใช้ในราชพิธี พิธี ต่างๆ ถึง 2 แหล่ง เป็นแหล่งน้ำที่ี่มีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง ในจำนวน 6 แหล่งของ”เมื่องคอน”ตามประวัติมีมาเมื่อ  พ.ศ.1318  คือ

• แหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์วัดเสมาเมื่อง
  
• แหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์วัดเสมาไชย
• ความสำคัญของแหล่งน้ำศักดิ์สิทธิ์ เพื่อใช้เป็นน้ำพระพุทธมนต์ในราชพิธีต่างๆ น้ำพิพัฒน์สัตยาของเมือง น้ำอภิเษก ในพิธีบรมราชาภิเษก ยามมีศึกสงครามแต่โบราณ จะนำน้ำจากแหล่งน้ำทั้ง 2 แหล่ง ไปทำน้ำพระพุทธมนต์ใช้พรมกองทหารและเพื่อเป็นศิริมงคลมาตั้งแ่ต่ยุคสมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี

                        ภาพบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์วัดเสมาเมือง,วัดเสมาไชย ภาพอดีตถ่ายเมือ พ.ศ.2520  ภาพปัจจุบันถ่ายเมื่อ กันยายน 2553

ประวัติบ่อน้ำวัดเสมาเมือง

ตั้งอยู่ ณ วัดเสมาเมือง ถนนราชดำเนิน ตำบลในเมือง อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช ในสมัยโบราณถือว่าเป็นวัดหลักบ้านหลักเมือง เช่นทำน้ำอภิเษกในพิธีบรมราชาภิเษกและน้ำพุทธมนต์ในพระราชพิธีต่างๆ

ประวัิติบ่อน้ำวัดเสมาชัย

ประวัติวัดเสมาชัย อยู่ติดกับวัดเสมาเมืองทางทิศเหนือ ปัจจุบันกลายเป็นวัดเสมาเมืองไปแล้ว(อยู่บรเวณโรงเรียนวัดเสมาเมือง)วัดนี้เดิมถือว่าเป็นวัดหลักบ้านหลักเมืองหรือวัดชัยมงคล น้ำในบ่อมีความสำคัญและศักดิ์สิทธิ์ใช้เป็นน้ำทำพิธีที่สำคัญ 

(ข้อมูลและภาพจากหนังสือนครศรีธรรมราช คุณวิเชียร ณ นคร คุณสมพุทธ ธุระเจน คุณชวน เพชรแก้ว คุณฉัตรชัย ศุกระกาญจน์ คุณปรีชา นุนสุข)

• และสถานที่สำคัญอีก 2 จุดคือ หอพระิอิศวร หอพระนารายณ์ ซึ่งเป็นสถานที่ที่พราหมณ์ใช้ประกอบพิธีทางศาสนา (พราหมณ์สายบาตูปาฮัต เป็นผู้สร้าง  ข้อมูลจากหนังสือ “เขาอ้อ”วิทยาลัยไสยเวทแห่งสยาม ซึ่งคุณเวทย์ วรวิทย์ ได้นำข้อเขียนมาจาก ครูน้อม อุปรมัย ในหนังสือประวัติวัดท้าวโคตร เมืองคอน)

ภาพหอพระอิศวร ภาพอดีตถ่ายเมื่อ พ.ศ.2441 (ภาพจากร้านคนสร้างภาพ หอนาฬิกาเมืองคอน) ภาพปัจจุบันถ่ายเมื่อ กันยายน 2553

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพหอพระอิศวรภาพจากหนังสือกำแพงเมือง มรดกทางวัฒนธรรมของชาวนคร โดยชวน เพชรแก้ว ปรีชา นุ่นสุข ถ่านเมือ พ.ศ.2520/ภาพจากหนังสือ บันทึกรายวันของสมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัติติวงศ์ พ.ศ.2476 ถ่ายเมื่ิิอ พ.ศ.2476 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2556

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพบริเวณหอพระอิศวร ภาพอดีตถ่ายเมือ พ.ศ.2500 ภาพจากหนังสือประวัติศาสตร์อารยธรรมภาคใต้ แหล่งประวัติศาสตร์และโบราณคดีที่สำคัญของไทน โดยคุณประทุม ชุ่มเพ็งพันธุ์ ให้โดยคุณบริพันธ์(บอย) ริเริ่มสุนทร ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ พ.ค.2557

ภาพหอพระนารายณ์ ภาพอดีตถ่ายเมื่อ พ.ศ. 2441(ภาพจากร้านคนสร้างภาพ หอนาฬิกาเมื่องคอน)ภาพปัจจุบันถ่ายเมื่อ กันยายน 2553

•        และเมื่อผ่านถนนราชดำเนินมีอาคารที่น่าสนใจ 
• 

• ยุคสมัยใหม่……กระชับวงล้อมหนีบยุคโบราณ

ประวัติความเป็นมาของวัดเสมาเมือง

มีหลักฐานกล่าวถึงประวัติการสร้างวัดเสมาเมืองไว้ว่า พระเจ้าศรีธรรมโสกราช เป็นผู้ทรงสร้างวัดนี้ขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๑๓๑๘ ภายหลังที่ได้สร้างพระบรมธาตุแล้ว ๑๘ ปี สถานที่สร้างวัดนี้เป็นทำเลใจกลางเมืองนครศรีธรรมราชในสมัยนั้น มีพระประสงค์ที่จะให้ภิกษุ ฝ่ายมหายานจำพรรษาเป็นแห่งแรก วัดนี้เป็นต้นกำเนิดของวัดทั้งหลายในเมืองนคร 
ในการสร้างวัด ได้มีการสร้างศาสนสถานด้วยอิฐรวมสามหลัง สร้างและอุทิศถวายแด่พระพุทธองค์ผู้ทรงชำนะมาร พระโพธิสัตว์ปัทมปาณี และวัชรปาณี นอกจากนี้ก็มีสถูป ๓ องค์ซึ่งพระราชทานนามว่า ชยันตะ สร้างขึ้นตามพระราชโองการของพระราชาและเจดีย์อีก ๒ องค์ ความสำคัญต่อชุมชน เป็นสถานที่ทำพิธีกรรมทางศาสนาพุทธ ลักษณะทางสถาปัตยกรรม
วัดเสมาเมืองเป็นวัดที่สำคัญทางประวัติศาสตร์และโบราณคดีของเมืองนครศรีวิชีย จารึกจากวัดเสมาเมืองซึ่งสลักบนหินทราย เป็นรูปใบเสมา สูง ๑.๐๕ เมตร ฐานกว้าง ๔๐ เซนติเมตร และส่วนยอดกว้าง ๕๐ เซนติเมตร ได้กลายเป็นหลักฐานที่ช่วยคลี่คลายปัญหาทางประวัติศาสตร์และโบราณคดีลงได้อย่างมาก
เอกสารอ้างอิง
หนังสือ สรานุกรรมวัฒนธรรมภาคใต้ 

จัดทำโดย : ธนาคารไทยพาณิชย์

สารนครศรีธรรมราช