ย้อนรอยประเพณี”บุญสารทเดือนสิบ”และมรดกวรรณกรรมที่ระลึก เมืองคอน
ส.ค. 18
ภาพวาดต้อนรับงานเดือนสิบ ของอาจารย์นะมา โสภาพงค์ โรงเรียนเบญจมราชูทิศ
นครศรีธรรมราชหรือเมืองคอน ได้ชื่อว่าเป็นต้นแบบแห่งหนึ่งที่มีอาระยะธรรมสูงส่งมาตั้งแต่โบราณ จนมีสมญานามต่างๆในแต่ละยุคแต่ละสมัย ล้วนแสดงถึงความเป็นดินแดนที่เจริญรุ่งเรืองสูงสุด เป็นเมืองแม่ทางวัฒนธรรม ประเพณี บนคาบสมุทมาลายู องค์ประกอบทำให้เป็นต้นแบบประเพณีสิ่งหนึ่งที่เป็นหลักชัย เป็นที่ยึดเหนี่ยวทางจิตใจ จิตวิญญาน เป็นจุดกำเนิดของคติ ความเชื่อและประเพณีในการใช้ชีวิต การดำรงชีวิต ที่สำคัญ คือ
” องค์พระบรมธาตุเจดีย์” และประเพณีสารทเดือนสิบ ก็เป็นหนึ่งที่สำคัญของเมืองคอน
ความเป็นมาของประเพณีงานบุญสารทเดือนสิบ เมืองคอน
การทำบุญสารทเดือนสิบ เป็นประเพณีที่ชาวนครศรีธรรมราชถือปฏิบัติด้วยความศรัทธามาแต่ดึกดำบรรพ์ โดยถือคติว่า
ปลายเดือนสิบของแต่ละปี เป็นระยะที่พืชพันธุ์ธัญญาหารในท้องถิ่นออกผล เป็นช่วงที่ชาวเมืองซึ่งล้วนยังชีพด้วยการเป็นเกษตรกรชื่นชมยินดีอย่างยิ่งช่วงหนึ่ง
ในระยะเดียวกันเรียกว่าฤดู”สารท”คัมภีย์พระพุทธศาสนากล่าวว่า “ปรทัตตูปชีวีเปรต”จะถูกปล่อยให้ขึ้นมาจากนรกมาร้องขอส่วนบุญต่อลูกหลานญาติพี่น้อง ณ โลกมนุษย์
การแสดงออกถึงความยินดีในฤดูสารท จึงได้มีการทำบุญและแผ่ส่วนบุญให้บรรพบุรุษที่ตกยากในเมืองนรกของเกษตรกรผู้ยึดพระบรมพระพุทธศาสนาเป็นที่พึ่งที่ระลึก จึงมีการเกิดการเก็บเกี่ยวผลแรกออกถวายพระสงฆ์เพื่อให้เป็นศิริมงคลแก่ตน เป็นศิริมงคลแก่เรือสวนไร่นาของตนจะผลิตผลอุดมสมบูรณ์ ในคราวเดียวกับก็จะบังสกุลตามพิธีทางพระพุทธศาสนา อุทิศให้ไปให้ให้ พ่อ แม่ ตา ยาย พี่น้องและลูกหลานที่ล่วงลับไปแล้ว โดยจัดอาหารหว่านคาววางเซ่นที่เรียกว่า”ตั้งเปรต”ตามพิธีไสยเวทอีกทางหนึ่่ง
ขนมเดือนสิบ ภาพจากอาจารย์สมชาย เปลี่ยวจิตร และนักศึกษาวิทยาลัยศิลปหัตถกรรมนครศรีธรรมราช
หลังจากทำขนมที่ใช้ใน”สารทเดือนสิบ”ก็ตั้งหฺมรับ”เพื่อทำบุญที่วัด
ภาพจากหนังสือประเพณีของจังหวัดนครศรีธรรมราช โดยคุณดิเรก พรตตะเสน/นครศรีธรรมราช โดย วิเชียร ณ นคร สมพุทธ ธุรเจน ชวน เพชรแก้ว ฉัตรชัย ศุกระกาญจน์ ปรีชา นุ่นสุข
ชมรมสิชล-ขนอม ร่วมทำบุญที่วัดพระบรมธาตุ ประธานคือคุณครูจรัส เสือทอง
เมื่อเสร็จจากการทำบุญก็มีการ”ตั้งเปรต”และมี”การชิงเปรต”
ประวัติการจัดงาน ประเพณี”บุญสารทเดือนสิบ”เมืองคอน
งานประเพณีบุญสารทเดือนสิบ เป็นงานบุญโดยมีจุดมุ่งหมายสำคัญ เพื่อเป็นการอุทิศส่วนกุศล ให้แก่ดวงวิญญาณของบรรพชนและญาติที่ล่วงลับ
ตามวิถีทางของชาวนครศรีธรรมราชและชาวปักต์ใต้ ได้ถือปฏิบัติด้วยศรัทธาแต่ดึกดำบรรพ์ ซึงได้รับอิทธิพลด้านความเชื่อ ซึ่งมาจากทางศาสนาพราหมณ์
โดยมีการผสมผสานกับความเชื่อทางพระพุทธศาสนา หลังจากงานบุญแล้ว ก็เป็นภาครื่นเริง
ประวัติการจัดงานเดือนสิบ เริ่มครั้งแรกเมือ พ.ศ.2465 จัดที่บริเวณทางทิศใตัของวัดพระบรมธาตุวรมหาวิหาร พ.ศ.2466 ได้ย้ายไปจัดที่สนามหน้าเมือง
และปี พ.ศ.2535ได้ย้ายไปจัดที่บริเวณสวนสมเด็จศรีนครินทร์ 84(ทุ่งท่าลาด)จนถึงปัจจุบัน
สำหรับในงานบุญสารทเดือนสิบ หลังจากเสร็จจากงานบุญแล้ว จะมีงานรื่นเริงและความรู้ด้านต่างๆ ประกอบด้วย
1.หน่วยงานราชการ โรงเรียน/ห้างร้านต่างๆได้มีการออกร้านเพื่อให้ความรู้กับประชาชนและร่วมสนับสนุนประเพณี/รวมทั้งประกวดนางสาวนครศรีธรรมราช
2.ส่งเสริมด้านการกีฬา ทูนของ/จักรยานสามล้อม/จักรยานสองล้อ/วิ่งแข็งมาราธอน 10,000 เมตร/บาตรเก็ตบอล/มวย/แบตมินตัน/ฟุตบอล
3.ส่งเสริมเกี่ยวกับอาชีพโดยการประกวด ทางด้านหัตกรรม การเกษตร ด้านปศุสัตว์ พีชผักทางด้านการเกษตร/จักสาน/งานแกะ/เครื่งถมนคร/สัตว์เลี้ยงเช่น หมา ไก่แจ้
4.ทางด้านการศึกษา ประเพณี/ทางด้านความรู้ การประกวดกลอนสด/เพลงบอก หนังตะลุง มโนราห์/ชนวัว
5.ห้างร้าน/บริษัท/บุคคลทั่วไปออกร้านขายของทุกประเภท ตั้งแต่ไก่ย่าง ตุ๊กตา เครื่องใช้ไม้สอยฯลฯ
กิจกรรมรื่นเริงประเภทต่างๆงานบุญประเพณีเดือนสิบ เมืองคอน
ร้านโรงเรียน หน่วยงานราชการออกร้านในงานประเพณีบุญสารทเดือนสิบ
หน่วยงานราชการออกร้าน ภาพจากคุณอรรถ ศิริรักษ์
ภาพร้านสัตว์แพทย์และร้านของหน่วยงานราชการ ภาพจากรายงานกิจการ2510 และคุณอรรถ ศิริรักษ์
ยามค่ำคืน ณ สนามหน้าเมือง ในงานบุญสารทเดือนสิบ เมืองคอน
ประเทภการแข่งขันกีฬาและกิจกรรมอื่นๆ
การแกะหนังตะลุงพร้อมเครืองมือ โดยคุณครูเจริญ เมธารินทร์ ผู้สูงอายุดีเด่นระดับประเทศ ปี 2554 และคนดีศรีเมืองนคร ปี 2555 รุ่นโบราณจะมีการสาธิตเป็นประจำทุกปี 
สมุด(มรดกวรรณกรรม)ที่ระลึกงานเดือนสิบ:มรดกวรรกรรมเมืองคอน
ขอขอบคุณ
ท่านพระครูเหมเจติยาภิบาล(โสพิทร์)วัดพระนคร/คุณหมอบัญชา พงษ์พานิช
ประวัติศาตร์นครศรีธรรมราช โดยคุณปรีชา นุ่นสุข
ประเพณีของจังหวัดนครศรีธรรมราช โดยคุณดิเรก พรตตะเสน
ที่ระลึกงานเดือนสิบ นครศรีธรรมราช 27 กย.-6 คต.2510
นครศรีธรรมราชของเรา โดย วิเชียร ณ นคร/สมพุทธ ธุรเจน/ชวนเพชรแก้ว/ฉัตรชัย ศุกรกาญจน์ ปรีชา นุนสุข
สารนครศรีธรรมราช
คุณสุรเชษฐ์ แก้วสกุล/คุณธนภัทร รังษี(บริจาคเครื่องสแกน)
อาจารย์สมชาย เปลี่ยวจิตร/ คุณณัฐกฤต เปลี่ยวจิตร /คุณชญานิศ เปลี่ยวจิตร
คุณสถาพร พฤษศรี /คุณอรรถ ศิริรักษ์ /คุณศุภชัย แซ่ปุง /คุณยูถิกา พันธรังษี /คุณปุณิกา พันธรังษี /คุณกวินวัชร์ สินวราเวโรจน์
คุณสายัณห์ ยรรยงนิเวศ์/คุณมนต์ศักดิ์ วาดอักษร /คุณขวัญชัย มานะจิตต์/คุณประวัติ ภิรมกาญจน์ /คุณครูเจริญ เมธารินทร์/คุณนงเยาว์ เมธารินทร์ /คุณรื่นจิต แสงแก้วสุข(เมธารินทร์)
คุณอำนวย ทองทะวัย/คุณมณีรัตน์ คุณวีรภัทร สุวรรณภูมิ
คุณไพรัช เกิดช่วย คุณสุรินทร์ ศิริพันธ์