ภาพอดีตเมืองคอน-ถนนสายย่านการค้าในอดีตถนนยมราชจากสนามหน้าเมืองถึงสนามกีฬาจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์

 ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพอาคารพาณิชย์ร้านขายอาหารไก่บริเวณสามแยกยมราชและภาพอาคารเรียนอดีตโรงเรียนเบญจมราชูทิศ ถนนยมราชสนามหน้าเมืองนครศรีธรรมราช ภาพจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์และห้องสมุดโรงเรียนเบญจมราชูทิศ นครศรีธรรมราช

 มีหลายๆท่านพร้อมทั้งคุณครูบาอาจารย์ ได้พูดคุยและมีข้อถามว่า

“”ทำไมเมืองนคร เป็นเมืองเก่าแก่ แต่จะหาหลักฐานที่แสดงทางประวัติศาสตร์ หาดูยากมาก จะมีก็แต่พระบรมธาตุเจดีย์ ที่ยังคงแสดงถึงความเก่าแก่ ที่ยังคงเหลือที่เป็นหลักฐานว่าเป็นเมืองเก่า””

และคำดำรัสของรัชกาลที่ 5 และท่านพระยาอนุมานราชทนที่กล่าวถึงการทำลายของเก่าของชาวเมืองคอน “””กำแพงเมืองนครศรีธรรมราช ที่ล้นเกล้ารัชกาลที่ 5 ทรงทราบภายหลัง ที่พระองค์ทราบว่าเสียดายมากเมื่อมารู้ว่าเจ้าเมืองนครศรีธรรมราชทุบทิ้งเสียเมื่อภายหลัง (ในหนังสืออัตชีวประวัติของพระยาอนุมานราชธน หรือ เสฐียรโกเศศ เขียนว่า ๑ เมษายน ๒๔๖๐ เดินทางไปปักษ์ใต้ ทางจังหวัดนครศรีธรรมราชให้พักที่เรือนรับรอง เป็นเรือนไม้ชั้นเดียว ตั้งอยู่ริมถนนใหญ่ อยู่ไม่ไกลกำแพงเมืองเก่า ท่านกล่าวว่ากำแพงเมืองเป็นของโบราณ ท่านกล่าวว่า ทราบภายหลังว่าถูกรื้อหมดแล้ว กว่าจะรู้ว่าเป็นของโบราณ ควรรักษาไว้ให้ลูกหลานได้ศึกษา แต่ พวกที่เห็นของเก่าคร่ำครึ่ มันรื้อทิ้งหมดแล้ว”””(ที่มาเพจโอเคเนชั่น)

ความสงสัยของผู้เขียนตั้งแต่เริ่มเขียน เป็นปฐมเหตุที่เรีมเขียน www.gotonakhon.com หรือ เมืองคอน.com และได้เรื่มศึกษา (ศึกษานะครับ) ประวัติของเมืองคอน””ความเป็นมาของมหานครที่ยิ่งใหญ่มาแต่โบราณ”” จากสถานที่ จากผู้รู้ ตำราต่างๆและที่ปรากฎในแผนที่โลก ที่ชาวต่างชาติเรียกเมืองคอน เช่น ตามพรลิงค์ ตมะลี ตัมพลิงครัฎฐ ตามพรลิงคะกมะลี กมลึ มาทมาลิงคัม ตัน-หม่า-หลิง คิวคูตอน นครโฮลิง ลือฆอ ลึอกอร์ Luga Lugu Locak ลิกอร์ Nucaon Nagaingor  ธรรมนคร ธรรมราชปุระ เมืองละคร  เมืองละคอนเมืองนครดอนพระ ศิริธัมนคร ศรีธรรมราช เมืองนครเกิดขึ้นและตั้งอยู่ตามประวัติและหลักฐานมาเป็นเวลาอันยาวนาน  เคยมีวัง/ท้องพระโรงของวังของเมืองคอน ทำด้วยหรือตกแต่งด้วยทองคำ(ตามจดหมายเหตุของชาวจีนที่เดินทางผ่านมา) เป็นเมืองที่ใหญ่โตมากๆ แต่จะหาดูหลักฐานค่อนข้างยาก และที่สำคัญหลักฐานซากปะรักหักพังที่ได้แสดงอยู่ที่ศิลปากรที่ 14 นครศรีธรรมราช/และที่ยังคงเหลือ แสดงบางอย่างให้เห็นว่า อดีตเคยยิ่งใหญ่แต่ปัจจุบันเหลือแต่ซากถูกพบเจอะหลัง ที่หลงเหลือจากถูกทำลายด้วยมือคนเมืองคอน ยุคเสาะหาของเก่าชาวเมืองคอนช่วยกันทำลาย เสาะหาลักขุดเสาะหาสมบัติ ทั้งสถูปเจดีย์ โบสถ์วิหาร  เทวสถานต่างๆ หลงเหลือเป็นซากิอิฐ ซากปูน พร้อมทั้งธรรมชาติ ประกอบกับผู้นำที่มา/ที่อยู่ เมืองคอนและผ่านไปๆ สิงต่างๆ ณ จุดที่วัดโพธิ์ร้าง ตำบลท่าเรือ แต่ไม่ทราบลักษณะอาคารและตำแหน่งที่ตั้งเป็นอาคาร เหมือนกับประวัติศาสตร์เลือนลอย เพราะโดนทำลาย

ฐานบัว บัวหัวเสา ส่วนประกอบของอาคารที่วัดโพธิ์ร้างที่คงเหลือ ภาพจากศิลปากรที่ 14 นครศรีธรรมราช

และเห็นด้วยกับวลีที่ว่า””คนเมืองคอนชอบทำลายของเก่า ที่แสดงถึงความเป็นมา ประวัติศาสตร์ตัวเอง ชอบสิ่งก่อสร้าง(แฟชั่น)แบบใหม่””โดยไม่คำนึงถึงอะไรทั้งนั้น ทั้งๆที่เมืองคอนอดีตเป็นเมืองศูนย์การค้า ของซึกโลกตะวันออก เป็นที่สถานีการค้าระหว่างซีกโลกตะวันตกและตะวันออกที่ยิ่งใหญ่มาแต่อดีต การใช้จ่ายเงินตราต่างๆระหว่างซีกโลกตะวันตกและตะวันออก สามารถนำเงินตราของตนเองมาจ่ายได้โดยไม่ต้องผ่านการแลกเปลี่ยนเงินตรา ค่าของเงินของเมืองคอนในอดีตมีความยิ่งใหญ่เทียบเท่าเงินตราในสกุลของซีกโลกตะวันตก

อีกช่วงหนึ่งตั้งแต่อดีตโรงเรียนเบญจมราชูทิศ สนามหน้าเมืองผ่านตลาดท่าช้าง(สุเหร่า) ตลาดคลองทา ย่านท่าวังถึงย่านท่ามอญ(วัดศรีทวี) แต่ก่อนเคยเป็นย่านธุรกิจการค้าของชาวเหนือ ชาวเมืองที่แลกเปลี่ยนทางการค้า ย่านอดีตบ้านนอกโคกเป็นเมืองที่ตั้งช่วงแรกๆของเมืองนครช่วงหนึ่ง มีคลองทาเป็นแนวคูเมืองผ่านท่าวังออกทางคลองท่าวัง(คลองท่าโพธิ์)จึงทำให้ย่านนี้เป็น ย่านประเพณีวัฒนธรรม และวิถีของชาวเมืองคอน ตลอดแนวถนนยมราช

ภาพอดีตของเมืองนครศรีธรรมราช ผมเชื่อยังมีอีกมากมาย แต่จะเข้าถึงข้อมูลภาพได้อย่างไรนั้น เป็นคำถามที่ต้องหาคำตอบ ประกอบกับแต่เดิมนั้นเมืองนครศรีธรรมราช เป็นเมืองท่าเชื่อมต่อทางการค้า/ เมืองสถานีการค้าที่ยิ่งใหญ่ในซีกโลกตะวันออกโดยติดต่อกับซีกโลกตะวันตก /ซีกโลกตะวันออกและจีน อินเดียและเมืองอื่นๆ ทำให้เมืองคอนในอดีตได้รับวิทยาการด้านต่างๆรวมถึงการถ่ายภาพ ผมเชื่อว่ายังมีภาพอีกมากมายที่ยังเข้าไม่ถึง

ผมได้รับภาพช่วงสนามหน้าเมือง ถนนยมราช จนถึงสนามกีฬาจังหวัดนครศรีธรรมราช จากคุณยงชัย ตันติศักดิ์ ปัจจุบันอยู่ที่ซอยพัฒนา 3  โดยได้คำแนะนำและติดต่อโดยคุณวีรภัทร สุวรรณภูมิ

คุณยงชัย ตันติศํกดิ์ ยินดีที่จะให้นำภาพเหล่านี่ เพื่อให้ลูกหลานชาวเมืองคอน ได้รับทราบสภาพประวัติศาสตร์เกี่ยวกับสถานที่บ้านเมืองในอดีต ซึ่งท่านได้ถ่ายและรับสืบทอดมาจากคุณพ่อของท่านและตัวท่านเองในวัยเด็ก

ภาพประวัติศาตร์อันเนืองมาจากงานขบวนแห่ศพของคุณเตง แซ่ด่าน และอีกหลายสถานที่ จากสนามหน้าเมือง ถนนยมราชถึงสนามกีฬา(สุสานตงฮั่วหน้าค่ายวชิราวุธ)

จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ส่วนนี้่มีความสำคัญทีมีการใช้ยานพาหนะทางเรือเคยเป็นท่าเรือที่ขนส่งสินค้าของชาวเหนือ(ลานสกา,พรหมคีรี,ฉวาง) เป็นตลาดที่มีการซื้อ-ขายเป็นตลาดแรกๆของเมืองคอน เป็นตลาดใหญ่ที่มีการซื้อ-ขายก่อนที่จะมีการจ่าย มาเป็นจ่ายที่สนามหน้าเมือง-ตลาดสดคูขวางอย่างปัจจุบัน

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพกำแพงเมืองด้านทิศเหนือ(ประตูไชยศักดิ์)ของเมืองคอน ภาพจากคุณยงศักดิ์ ตันติศักดิ์ ถ่ายเมือ พ.ศ.2523 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพอาคารที่อยู่อาศัย/อาคารพาณิชย์ บริเวณสี่แยกตลาดแขก ภาพจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์ ถ่ายเมื่อ พศ2502 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-วันพัฒนาที่ประชาชนทุกหมู่เหล่าร่วมกันพัฒนาเมืองของเมืองคอนในอดีต เพื่อพัฒนาเมืองไปขุดถนนพัฒนาการคูขวางมีคุณธนู ตันติศักดิ์ เจ้าของร้านตัดผ้าเอกศิลป์ สี่แยกสุเหร่า  ภาพอดีตจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์ ถ่ายเมือวันเสาร์ที่ 20 มิถุนายน 2506 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-อาคารพาณิชย์บริเวณใกล้สี่แยกสุเหร่า(ท่าช้าง)ตรงข้ามร้านหมอสุนทร ถ่ายเมือ พ.ศ.2515 ภาพจากมีคุณยงชัย ตันติศักดิ์ และคุณสันติ ตันติศักดิ์  ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพบริเวณใกล้สี่แยกสุเหร่า(ท่าช้าง)ตรงข้ามตลาดแม่สมจิตต์ ภาพอดีตจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์ ถ่ายเมื่อ พ.ศ.2502 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพใกล้บริเวณสี่แยกสุเหร่า(ท่าช้าง)ถ่ายจากตลาดแม่สมจิตต์ไปทางสี่แยก (ร้านหมอสุนทร)ถ่ายเมือ พ.ศ.2502 ภาพจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์ ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพอาคารพาณิชย์ในอดีตตรงข้ามตลาดแม่สมจิตต์ ภาพอดีตจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์ ถ่ายเมือ พ.ศ.2502 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพบริเวณสามแยกยมราช (ปัจจุบันคือร้านฮอนด้าศรี นครศรีธรรมราช/ร้านนครเครืองเย็น)ออกหน้าวิทยยาลัยอาชีวศึกษานครศรีธรรมราช เป็นอาคารไม้ที่สวยงาม ภาพจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์ ถ่ายเมือ พ.ศ.2502 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพบ้านที่อยู่อาศัยของย่านถนนยมราชช่วงตลาดแม่สมจิตต์ มีคุณจรูญ มาถนอม  คุณวิทยา แซ่ลิ้ม(ร้านนายเอี่ยว) คุณต้อย คุณยงชัย ตันติศักดิ์  ตรงข้ามซอยยมราช  ภาพจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์ ถ่ายเมือ พ.ศ.2512 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพบริเวณทางเข้าบ้านพักสถานีรถไฟ สามแยกถนนกาชาด คุณวิเศษร์ ตันติศศักดิ์ พร้อมลูกหลาน ภาพจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์ ถ่ายเมือ พ.ศ.2508 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพบ้านพักนายสถานีรถไฟ (จอกรถไฟ) ใช้ที่เก็บน้ำหัวรถจักรเติมน้ำเนืองจากรถไฟยังใช้ไม้ต้มน้ำ สถานรถไฟบ้านนอกโคก นครศรีธรรมราช  มีคุณยงชัย ตันติศักดิ์ ภาพจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์ ถ่ายเมือคราวน้ำท่วม พ.ศ.2512 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ยอดฮิตคือป้ายสถานีรถไฟนครศรีธรรมราช ที่ทุกคนจะต้องถ่ายรูปไว้เป็นอนุสรรณ์ ไม่ว่าจะไป-จะมา มีคุณวัฒนา/คุณยงชัย/คุณยุทธ์ /คุณจรูญ/คุณอภิชาติ ภาพจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์ ถ่ายเมือ พ.ศ.2512 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพช่วงถนนยมราชอีกช่วงหนึ่ง บริเวณหน้าโรงหนัง”นครภาพยนต์”ชาวนครเรียกว่า”วิกบน”ต่อมาเปลี่ยนชือเป็นโรงหนัง”ดาว” ย่านนี้จัดเป็นย่านชุมชนใหญ่ของเมืองนคร มีทั้งโรงหนัง สถานีรถไฟ ชุมทางรถยนต์  ใกล้ตลาดคลองทา ถนนสาย(รวมถึงถนนจำเริญวิถี)นี้จึงคราครำ่ไปด้วยผู้คน ตั้งแต่เช้า จรดคำ่ ยันดึก มีร้านค้า พร้อมทั้งเป็นศูนย์ของนักสะสมพระเครือง-เครื่องรางของขลังที่ใหญ่สุดของเมืองคอน  มีร้านค้าสินค้ามีทุกประเภท ทุกรูปแบบ ค้าผ้า ของกินของใช้  ร้านอาหารทุกรูปแบบ ร้านขายของคึกคักตลอดทั้งวันทั้งคืน มีอาหารการกินทั้งคาว หวาน มีครบทุกชนิด และบริเวณนี้มีตำนานร้าน”แป้งกรอบ”โดยคุณฮึ่งและคุณเยาวลักษณ์(ที่ถ่ายภาพไว้)เจ้าของร้านแป้งกรอบ ทีมีสูตรลับเฉพาะที่มีความนุ่มและกรุบกรอบ ที่ขึ้นชื่อเสียงในอดีตร้านหนึ่งในย่านนั้น ภาพอดีตจาก”ลิกอร์ทัวร์ /ร้านแป้งกรอบด้านข้างสหไทยพลาซ่า” ถ่ายเมือประมาณ พ.ศ.2502 ถ่ายภาพอดีตโดยคุณสายัณห์  ยรรยงนิเวศ(ป๋อง โฟโต้) ภาพปัจจุบันถ่ายเมือง ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพเจดีย์ยักษ์หลังจากได้รับการบูรณะ หลังจากชำรุดเมือคราวฝนตกหนักน้ำท่วมเมืองคอน เมื่อ พ.ศ.2518 ภาพจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์ ถ่ายเมือ พ.ศ.2523 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพป้ายสำนักงานเทศบาลนครศรีธรรมราช ภาพจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์ ถ่ายเมือ พ.ศ.2512 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-บริเวณย่านการค้าสี่แยกท่าวัง เมืองคอน ภาพจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์ ถ่ายเมือ พ.ศ.2502 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-วันพัฒนาที่ประชาชนทุกหมู่เหล่าร่วมกันพัฒนาเมืองของเมืองคอนในอดีต เพื่อพัฒนาเมืองไปขุดถนนพัฒนาการคูขวาง ในภาพ ณ วันนั้นมีคุณธนู ตันติศักดิ์/คุณครูน้อม อุปรมัย อดีตส.ส.นครศรีธรรมราชและรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ/ ภาพอดีตจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์ ถ่ายเมือวันเสาร์ที่ 20 มิถุนายน 2506 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-วันพัฒนาที่ประชาชนทุกหมู่เหล่าร่วมกันพัฒนาเมืองของเมืองคอนในอดีต เพื่อพัฒนาเมืองไปขุดถนนพัฒนาการคูขวาง มีคุณรัติญา ตันติศักดิ์ ภาพอดีตจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์ ถ่ายเมือวันเสาร์ที่ 20 มิถุนายน 2506 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพบริเวณวงเวียนหลังสถานีบ้านนอกโคกในอดีตหรือวงเวียนหลังสถานีรถไฟนครศรีธรรมราช ภาพจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์/คุณอรรถ ศิริรักษ์ ถ่ายเมือ พ.ศ.2490   ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ พฤจิกายน 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพน้ำท่วมบริเวณถนนยมราช หน้าวิกหนังอินทรา(เดิมคือวิกสุรชัย ข้อมูลจากคุณKhwanchai) ภาพจากคุณยงศักดิ์ ตันติศักดิ์ ถ่ายเมือ พ.ศ.2518 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน ภาพน้ำท่วมเมืองคอน บริเวณถนนยมราชช่วงหลังสถานีรถไฟบ้านนอกโคก สถานีรถไฟนครศรีธรรมราช ภาพจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์ ภาพถ่ายเมือ พ.ศ.2518 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม พ.ศ.2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพถนนยมราช บริเวณหน้าวัดศรีทวี ปัจจุบันด้านสวนอาหารลานโพธิ์ ภาพดนตรีที่นำขบวนแห่ศพของชาวนคร เชื้อสายจีน จากที่บ้านตั้งศพ สู่สุสานตงฮัวหน้าสนามบินค่ายวชิราวุธ ภาพอดีตถ่ายเมือ พ.ศ.2497 ภาพจากคุณมณีรัตน์ คุณวีรภัทร สุวรรณภูมิ ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ พฤศจิกายน 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพบริเวณถนนยมราชช่วงหน้าวัดศรีทวี เป็นอาคารพาณิชย์เก่า  ภาพจากคุณเอื่อมพร ไชยมุติ คุณสายัณห์  ยรรยงนิเวศ(ป๋อง โฟโต้) ภาพอดีตถ่ายเมือ พ.ศ.2497 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพบริเวณหน้าสถานีรถไฟบ้านนอกโคก นครศรีธรรมราช ช่วงวัดศรีทวี ถ่ายเมือ พ.ศ.2512 ภาพจากคุณมณีรัตน์ คุณวีรภัทร สุวรรณภูมิ ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ธันวาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพโรงแรมทันสมัยในอดีตและด้านหลังโรงหนังคิงส์ (นครชัย) ที่เป็นโรงแรมมาตรฐานของเมืองคอนถนนยมราชแยกถนนวัดคิด ภาพจากคุณเอื่อมพร ไชยมุติ คุณสายัณห์  ยรรยงนิเวศ(ป๋อง โฟโต้) ภาพอดีตถ่ายเมือ พ.ศ.2521 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพบริเวณเชิงสะพานราเมศร์ สะพานข้ามคลองท่าวัง ภาพจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์ ถ่ายเมือ พ.ศ.2502 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-บริเวณถนนราชดำเนินช่วงโรงเรียนศรีธรรมราชศึกษา-วิทยาลัยเทคนิคนครศรีธรรมราช  ภาพจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์ ถ่ายเมือ พ.ศ.2502 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพการแข่งขันกีฬา ณ สนามกีฬาจังหวัดนครศรีธรรมราช มีคุณ โอภาส จิโนภาส คุณมีศิลป์/คุณศุภวัฒน์ จงศิริ/คุณเทียรชัย/คุณยงชัย/คุณพีระ แซ่ลิ่ม ภาพจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์ ถ่ายเมือ พ.ศ.2507 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพพิธีกรรมหลังความตาย ที่แสดงความกตัญญูต่อผู้วายชนม์ของคนเมืองคอนเชื่อสายจีน โดยนำไปฝัง ณ ฮวงซุย (สุสานกงฮั่ว) โดยธรรมเนียมของชาวจีน จะใช้โลงหัวหมู ซึ่งในยุคก่อนจะต้องใช้ไม้ที่ทำมาจากไม้จำปา ที่สืบทอดมากว่า 1,000 ปี  แต่ปัจจุบันได้ไช้ไม่สัก ที่ใช้ไม้จำปาเนืองจาก มีกลิ่นของจำปา เดิมทำมาจากไม้จำปาป่า เนื่องจากมีเนือที่หอม มีความคงทน อยู่ได้นาน ภาพจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์ ถ่ายเมือ พ.ศ.2502 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพพิธีกรรมหลังความตาย ที่แสดงความกตัญญูต่อผู้วายชนม์ของคนเมืองคอนเชื่อสายจีน โดยนำไปฝัง ณ ฮวงซุย (สุสานกงฮั่ว) โดยธรรมเนียมของชาวจีน จะใช้โลงหัวหมู ซึ่งในยุคก่อนจะต้องใช้ไม้ที่ทำมาจากไม้จำปา ที่สืบทอดมากว่า 1,000 ปี  แต่ปัจจุบันได้ไช้ไม่สัก ที่ใช้ไม้จำปาเนืองจาก มีกลิ่นของจำปา เดิมทำมาจากไม้จำปาป่า เนื่องจากมีเนือที่หอม มีความคงทน อยู่ได้นาน ปัจจุบันหาดูได้ยากแล้ว  ภาพจากคุณมณีรัตน์ คุณวีรภัทร สุวรรณภูมิ ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ พฤศจิกายน 2559 

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพบริเวณลานหน้าโรงเรียนจรัสพิชากร ปัจจุบันคือวิทยาลัยจรัสพิชาการ ภาพจากคุณยงชัย ตันติศํกดิ์ ถ่ายเมือ พ.ศ.2513 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพบริเวณหน้าอาคารเรียน โรงเรียนจรัสพิชากร ปัจจุบันคือวิทยาลัยจรัสพิชาการ ภาพจากคุณยงชัย ตันติศํกดิ์ ถ่ายเมือ พ.ศ.2513 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน-ภาพบริเวณหน้าอาคารเรียน โรงเรียนจรัสพิชากร ปัจจุบันคือวิทยาลัยจรัสพิชาการ ภาพจากคุณยงชัย ตันติศํกดิ์ ถ่ายเมือ พ.ศ.2513 ภาพปัจจุบันถ่ายเมือ ตุลาคม 2559

ภาพอดีตเมืองคอน ภาพบริเวณมุมมหาชน หน้าพระวิหารหลวงวัดพระบรมธาตุวรมหาวิหาร ภาพจากคุณยงชัย ตันติศักดิ์ ถ่ายเมือ พ.ศ.2512 ภาพปัจุบันถ่ายโดยคุณวีรภัทร สุวรรณภูมิ เมือ วันที่ 12 ธันวาคม 2559

ขอขอบคุณ

สวัสดี ตามพรลิงค์ นครรัฐ วัฒนธรรมอินเดียยุคแรกเริ่ม สำคัญและเก่าแก่บนคาบสมุทธทะเลใต้ โดยคุณประทุม ชุ่มเพ็งพันธ์

ประมวลแผนที่ ประวัติศาสตร์ ภูมิศาสตร์ การเมือง กับลัทธิอาณานิคมในอาเซียน อุษาคเนย์ โดย ชาญวิทย์ เกษตรศิริ

ลิกอร์ทัวร์

นครศรีธรรมราช โดย วิเชียร ณ นคร สมพุทธ ธุรเจน ชวน เพชรแก้ว ฉัตรชัย ศุกระกาญจน์ ปรีชา นุนสุข มอบให้โดยคุณวีรศักดิ์  ศรีวัชรรินทร์

รายงานการประชุมสัมนา ประวัติศาสตร์ นครศรีธรรมราช ครั้งที่ 1  มอบให้โดยคุณอำนวย ทองทะวัย มหาวิทยาลัยราชภัฎ นครศรีธรรมราช /คุณแก้ว พรหมณะ

ประวัติศาสตร์และโบราณคดีนครศรีธรรมราช  วิทยาลัยครูนครศรีธรรมราช